Erfgoed

De erfenis van ons verleden

De afdeling Erfgoed richt zich op het veiligstellen, behouden en conditioneren van ons (onroerend) erfgoed. Ons team van specialisten kan u bijstaan op het moment dat u in uw project te maken krijgt met erfgoed. Daarbij kunt u denken aan archeologische waarden en een gebouw of landschap van historisch belang. De dienstverlening van Lycens is gebouwd rondom proceskracht, wat wil zeggen dat we u in het proces kunnen begeleiden op verschillende niveaus.

Wat wij doen

De Totaalbenadering

Waar we in het verleden met name werden gevraagd voor onze kennis en expertise op productniveau zien we dat deze vraag langzaam verschuift naar het inrichten van een efficiënt proces. Steeds vaker is ons vetrekpunt niet vanuit de oplossing maar vanuit het probleem. We richten processen in waardoor er sneller en efficiënter gewerkt kan worden, er minder fouten worden gemaakt en waardoor we risico’s kunnen beperken. Ons onderscheidende vermogen is de combinatie tussen product en proces. Dat wil zeggen door onze kennis van de producten kunnen we processen beter inrichten.
Als het gaat om een vraag betreffende Erfgoed dan kent deze procesmatige benadering diverse fases:

Een belangrijke fase waar informatieoverdracht de sleutel is. Een goed inzicht in uw ideeën, uw verwachtingen, uw wensen en uw bedenkingen. Ze komen allen aan bod en worden in relatie met elkaar gebracht.
De uitkomsten van de informatiefase worden omgezet in doelstellingen. De doelstellingen vormen de basis van een “plan van aanpak”. Alle onderdelen van het proces zijn in context geplaatst, met een uitvoeringsoplossing. Deze werkwijze stroomlijnt het proces. Efficiënt en doelgericht werken is het gevolg!
Het plan van aanpak is een integraal uitvoeringsplan waar geen overbodige handelingen en onderzoeken worden uitgevoerd waardoor tijd, kosten en risico’s worden beperkt. We kunnen alle onderzoeken in eigen beheer uitvoeren, zie hiervoor de onderstaande lijst met diensten.
De totstandkoming en oplevering van het eindrapport.

Meer weten?

Sytze vertelt je graag meer.

Sytze Talsma

Afdelingshoofd Erfgoed

Certificering

Onze Erfgoed dienstverlening

Wij bieden de volgende diensten aan binnen onze Erfgoed dienstverlening, deze zijn ondersteunend aan ons complete proces.

Als initiatiefnemer kan het interessant zijn om in een heel vroeg stadium met één van onze (Erfgoed) specialisten in gesprek te gaan over de plannen. Dat heeft voor u als voordeel dat wij kunnen meedenken met de plannen. U maakt kennis met onze proceskracht waarbij een integrale benadering van het initiatief de rode draad zal zijn. Als sparringpartner mogen er van ons out-of-the-box oplossingen worden verwacht. Op zoek naar balans tussen kosten, kwaliteit en maximale toegevoegde waarde. Wat onze toegevoegde waarde voor het proces kan betekenen lichten we graag toe in een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
Een bureauonderzoek wordt opgesteld om een gespecificeerde, archeologische verwachting op te stellen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van informatie uit bestaande bronnen over bekende of verwachte archeologische waarden binnen het plangebied. Het resultaat is een standaardrapport bureauonderzoek met een gespecificeerde archeologische verwachting en een advies. Op basis van het advies kan het bevoegd gezag een beslissing nemen over het al dan niet laten uitvoeren van vervolgonderzoek.
Een Programma van Eisen (PvE) is een inhoudelijk document waarin het doel, de vraagstelling en de uitvoeringswijze van een archeologisch veldonderzoek en het noodzakelijke specialistisch onderzoek verwoord staan. Ook staan hierin de randvoorwaarden bij het onderzoek, bijvoorbeeld wat betreft de omgang met het vondstmateriaal. In een PvE zijn eisen geformuleerd waaraan onderzoek en uitvoering ten minste moeten voldoen.

Het doel van een PvE is het borgen van de inhoudelijke kwaliteit van archeologisch onderzoek en het kan beschouwd worden als basisdocument voor archeologisch onderzoek. Een PvE speelt een belangrijke rol in het onderzoeksproces. Voor het opstellen van een PvE is tijd en aandacht nodig. In dit geval geldt zeker: ‘Goed bereid kost even tijd!’
Het doel van een inventariserend veldonderzoek is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting, zoals geformuleerd in het bureauonderzoek en/of in het Programma van Eisen. Een inventariserend onderzoek kan zich richten op een groot plangebied. Soms beperkt het onderzoek zich tot een vindplaats. Het onderzoek betreft veldwerk waarbij door een boor- of een proefsleuvenonderzoek aanvullende informatie wordt verzameld over bekende en/of verwachte archeologische waarden in een plangebied. De verzamelde gegevens worden uitgewerkt in een eindrapport met daarin een selectieadvies.

Het veldwerk van een inventariserend veldonderzoek (IVO) kan worden uitgevoerd op twee verschillende manieren: IVO-Overig en IVO-Proefsleuvenonderzoek.

Veldwerk van IVO-Overig kan bestaan uit:

- Oppervlakte kartering
- Zetten van boringen (verkennende, karterend, waarderend)
- Profielputten
- Geofysisch onderzoek
Het doel van een inventariserend veldonderzoek is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting, zoals geformuleerd in het bureauonderzoek en/of in het Programma van Eisen. Een inventariserend onderzoek kan zich richten op een groot plangebied. Soms beperkt het onderzoek zich tot een vindplaats. Het onderzoek betreft veldwerk waarbij door een boor- of een proefsleuvenonderzoek aanvullende informatie wordt verzameld over bekende en/of verwachte archeologische waarden in een plangebied. De verzamelde gegevens worden uitgewerkt in een eindrapport met daarin een selectieadvies.

Het veldwerk van een inventariserend veldonderzoek (IVO) kan worden uitgevoerd op twee verschillende manieren: IVO-Proefsleuvenonderzoek en IVO-Overig.

Veldwerk IVO-proefsleuven (IVO-P):

- Aanleggen van proefsleuven (verkennend, karterend, waarderend)
- Proefputten
Als uit het IVO-O is gebleken dat er sprake is van behoudens waardige archeologische resten dan zijn er meerdere mogelijkheden. Door middel van planaanpassing kan in-situ behoud (wat het doel is van de erfgoedwet) worden toegepast. Een andere optie is een archeologie vriendelijke aanpak waarbij door middel van inventieve oplossingen/toepassingen (bijv. een archeologie vriendelijke funderingstechniek) in-situ behoud mogelijk is. Zijn er geen passende mogelijkheden dan dient een opgraving te leiden tot ex-situ behoud van archeologische vindplaatsen. Door het documenteren van alle bevindingen (sporen, structuren, profielen, monsters en vondsten) tijdens het veldwerk wordt de basis gelegd voor behoud ex-situ. Uitwerken en veiligstellen van materiaal dat tijdens opgravingen is aangetroffen, is de tweede fase van het behoud. De laatste fase is het opstellen van een eindrapport waarna alle gegevens, vondsten en monsters worden gedeponeerd. Al deze fasen worden beschreven in het Programma van Eisen.
Een archeologisch begeleiding is een variant van een proefsleuvenonderzoek of een opgraving. Dit wordt in de praktijk toegepast als om civieltechnische redenen een proefsleuvenonderzoek of een opgraving niet mogelijk blijkt te zijn. Bij een begeleiding worden de civieltechnische werkzaamheden uitgevoerd onder begeleiding van een archeoloog.

Dit soort begeleidingen worden vaak gecombineerd met:

- De aanleg van kabel- en leidingtracés
- Sloopwerkzaamheden
- De realisatie van nieuwe wegen
Bij archeologisch onderzoek duiken we in het bodemarchief en halen ons gezamenlijk verleden boven. Daarbij komen we van alles tegen. Vondsten, sporen, structuren en nemen we monsters voor nader onderzoek. We kunnen een deel van deze onderzoeken uitvoeren met onze eigen specialisten, Adriana Bakker (a.bakker@lycens.nl) of Arjan Hullegie (a.hullegie@lycens.nl).
Naast archeologisch onderzoek kunnen we ook van dienst zijn als het gaat om het ontwikkelen, onderhouden of verduurzamen van een monument of monumentaal pand. Onze specialisten op het gebied van Bouwproces, Brandveiligheid en Asbest, maar ook daar waar het gaat om Herbestemming staan voor u klaar. Ook hier geldt dat een integrale benadering van het plan maximale toegevoegde waarde oplevert.

Meer over onze kennis & capaciteit van Erfgoed

Contact

Heb je toch nog vragen over ons of over onze dienstverlening? Neem dan contact met ons op.